ΑΡΚΟΙ - ΤΗΛΟΣ (Α' Μέρος)

Την Άνοιξη αρχίζει το όνειρο της θάλασσας να μας ακουμπάει και ο χάρτης να γεμίζει πιθανές διαδρομές. Πολλές από αυτές ίσως να μην γίνουν ποτέ, άλλοτε τις εξετάζουμε ως πρόσκληση κι άλλοτε ως τρέλλα. Ενίοτε όμως δίνουν την έμπνευση για να φτιάξουν πραγματικές και το ταξίδι να γίνει με τα δικά χέρια και κουπιά. Με αφορμή το τηλεφώνημα SOS εξ Αμερικής και την εμπλοκή Μεξικάνων και Ελλήνων στην διάσωση των «ναυαγών» , ταξιδεύω πίσω στο χρόνο και γυρίζω σε καγιακοδιαδρομή περασμένου καλοκαιριού.

ΑΡΚΟΙ-ΛΕΙΨΟΙ (1η Μέρα-8 ν.μ.)

Αν και η αρχή θα γινόταν από Πάτμο, λόγω δρομολογίων και οικογενειακών υποχρεώσεων αποφασίζουμε να μεταβούμε στην Σάμο. Το Βαθύ με αποχαιρετάει με την καλύτερη διάθεση, αν και ο καιρός φαίνεται ότι θέλει να μας κρατήσει ακόμη λίγο. Αναχωρούμε για την άγονη γραμμή με το τοπικό πλοίο από τα νότια του νησιού, το Πυθαγόρειο. Ο αέρας δείχνει ήδη τα δόντια του, και το Νήσος Κάλυμνος δένει με μεγάλη προσπάθεια στο λιμάνι. Μπαίνουμε αρκετά βιαστικά και το ταξίδι προς τους Αρκιούς μας προϊδέαζει γι' αυτό που μας περιμένει. Αγναντεύουμε την αγριεμένη θάλασσα, και μου φαίνεται απίστευτο ότι την επόμενη μέρα θα βρίσκομαι μέσα σε αυτήν την αναμπουμπούλα.
Απόγευμα φτάνουμε στο μικρό νησί και καταφεύγουμε σε μια μικρή παραλία  δίπλα στο λιμάνι, όπου μαζεύουμε τα συμπράγκαλα και στήνουμε τα πτυσσόμενα "γιοτ" μας. Κάνουμε μια βόλτα στον σχεδόν έρημο οικισμό του νησιού, που απλά προετοιμάζεται για το θερινό κύμα τουρισμού και απολαμβάνουμε την ηρεμία του τοπίου, η οποία σπάει από τις απότομες κατεβασιές του βοριά. Η κουβέντα μας περιστρέφεται γύρω από τον καιρό, καθώς γνωρίζουμε από προγνώσεις ότι η αυριανή μέρα θα είναι η χειρότερη του ταξιδιού. Τι θα συναντήσουμε εδώ κάτω άραγε;

Με αγριοβοριά κοιμόμαστε, και με τον αγριοβοριά ξυπνάμε. Αν και ο όρμος των Αρκιών μας προστατεύει από την μάνητα του Ποσειδώνα, οι σημαίες και τα δέντρα μας δίνουν προειδοποιητικά σήματα. Φορτώνουμε πράγματα, καλή διάθεση και περιπετειώδες συναίσθημα, κι ετοιμαζόμαστε για την πρώτη μας διαδρομή. Την πιο εύκολη όσον αφορά την απόσταση, αλλά την πιο επικίνδυνη όσον αφορά τις καιρικές συνθήκες, γεμάτο εφτάρι με απρόβλεπτες και θυελλώδεις ριπές ανέμου κατά τόπους.
Μόλις προβάλαμε από τον απάνεμο όρμο ο καιρός κατεβαίνει σαν ορμητικό ρεύμα προς Λειψούς, ενώ η ένταση του ανέμου μου αγριεύει την ψυχή. Το διπλό καγιάκ ξεμακραίνει αμέσως με την βοήθεια του τιμονιού, ενώ το μονό αργοπορεί καθώς προσπαθώ να το τιθασεύσω στα γυρίσματα του ανέμου. Αφήνουμε ταχύτατα το Μαραθονήσι πίσω μας και για λίγο μας βοηθάει η σκιά του, αλλά σύντομα τα κύματα που κατεβαίνουν από Πάτμο έρχονται σαν κοιλάδες και βουνά. Είναι ωραία ώρα να σκέφτεσαι την Φυσική τέτοιες ώρες και να αναλύεις το ύψος κύματος και το μέγιστο πλάτος τους, να αναλύεις τις τρικυμίες σε σειρές Fourier καθώς ανεβοκατεβαίνεις με μια βάρκα που τρίζει συνέχεια από τα χτυπήματα. Σου μένει η απορία, «λες να κοπεί στα δύο με το επόμενο χοντρό»;
Αν και οι συνθήκες είναι αρκετά άγριες, το τοπίο μας διευκολύνει την ψυχολογία, καθώς διασχίζουμε συνεχώς βραχονησίδες και έχουμε μια σχετική αίσθηση ασφαλείας. Αν και η διάθλαση των κυμάτων στα στενά περάσματα κάνει λίγο πιο περίεργες τις συνθήκες ενίοτε. Όντως, μόλις αφήσουμε το έρημο νησί της Αρεφούσας, πέφτουμε σε μια απύθμενη χοάνη. Το ρεύμα που μας σπρώχνει τόση ώρα συναντά τον καιρό από τα Βορειοανατολικά των Αρκιών, ενώ μπλέκεται και το βουβό από την μεριά της Πάτμου, που οι φήμες θέλουν να συνδέεται με το Ικάριο. Το διπλό καγιάκ χάνεται στον ορίζοντα μου και στα κύματα. Το τοπίο αγριεύει κι όλες οι αισθήσεις οξύνουν, η πίεση ανεβαίνει, οι μυες τσιτώνουν και οι σκέψεις ανακατεύονται. Τώρα πρέπει να γίνει της Αμοργού, και όχι του Κόρακα...

Τέτοιες στιγμές η φούστα (προστατευτικό κάλυμμα) αποδεικνύεται σωτήρια. Λίγα μίλια πρέπει να διασχίσω πριν να φτάσω στον βορινό κάβου της Λέρου, που οριοθετεί τον κόλπο του Μοσχάτου, όπου και αναμένω να βρώ λίγη ηρεμία. Πραγματικά, με υπομονή και κόπο τον καβαντζάρω, κι αμέσως εξαφανίζεται το σπαστήρι και έχω να παίξω μόνο με τα βουβά κύματα της Πάτμου. Αφού αδειάσω λίγους "κουβάδες" νερό, συνεχίζω στο βραχώδες τοπίο και πιο πέρα το ακρωτήρι του Αρμενιστή. Ενώ τώρα το νησί των Λειψών απανεμίζει εντελώς το θαλάσσιο ρεύμα, το ανάγλυφο του στέλνει δαιμονισμένες ριπές και μας διώχνει μακρυά από κάθε στεριά. Αντικρύζω το διπλό καγιακ να εξαφανίζεται σε τρελές σπηλιάδες ανέμου, σαν μικρούς σίφουνες και τα παιδιά να κρατάνε με το ζόρι το κουπί, σε λίγο θα το νοιώσω κι εγώ από κοντά...
Το σχέδιο είναι να φτάσουμε στο λιμάνι των Λειψών για ανεφοδιασμό και τυρόπιτα, ενώ για τον ύπνο έχουμε μια παραλία λίγο πιο έρημη κι απόμακρη από την χώρα. Όμως, όταν στο σχέδιο εμπλέκεται τυρόπιτα (βλέπε Κουφονήσια), κρύβεται πάντα κάποιου είδους ανατροπή. Μόλις φτάνουμε στην τελική ευθεία του όρμου κι έχουμε απέναντι μας το λιμάνι, το μονό συνεχίζει με μεγάλη ταλαιπωρία, ενώ με το διπλό η συνέχεια μοιάζει αδύνατη, οπότε αποφασίζεται άτακτη υποχώρηση. Ακόμα και η μανούβρα για επιστροφή με το διπλό γίνεται ολόκληρη ιστορία, όταν μια ομοβροντία ριπών τους ρίχνει προς στιγμήν στα βράχια. Σε μια κρίση μεγάλων νεύρων ο αδερφός μου σκέφτηκε να τραβήξει με το διπλό απευθείας για τον επόμενο προορισμό, την Λέρο. Τελικώς, με μεγάλο κόπο καταφέραμε να βγούμε στην παραλία διανυκτέρευσης, παραλία της Κοίμησης. Ευτυχώς, η τοποθεσία μας αποζημίωσε και γρήγορα ξεχάσαμε την αναγκαστική μας αλλαγή ρότας.

Κι αφού δέσαμε τους γαϊδάρους μας, κινήσαμε με τα πόδια για την χώρα, όπου βρήκαμε και τον περιβόητο φούρνο, κάνοντας και μια όμορφη περιπατική βόλτα του νησιού. Ίσως και να καταφεράμε να σπάσουμε την κατάρα της τυρόπιτας. Μεσημέρι είμαστε ξανά στην παραλία για ξεκούραση, και απόγευμα ακολουθούμε το μικρό λιθόστρωτο μονοπάτι που ακολουθεί την βραχώδη ακτή και οδηγεί σε μικρό ξωκλήσσι. Για να δω ηλιοβασίλεμα σκαρφαλώνω από κατσικομονόπατο και φτάνω στο κόψιμο της ράχης. Τα χρώματα είναι μαγικά και η θάλασσα συνεχίζει να βάζει πιτσιλωτές πινελιές με τους αφρισμένους όγκους της, καθώς ο ήλιος κρύβεται πίσω από τον όγκο της Πάτμου. Ο καιρός φαίνεται να έχει μια μικρή ύφεση, αλλά τα κύματα σκάνε με μανία στα απέναντι ξερονήσια.
Η απόφαση αναχώρησης περνάει μέσα από σαράντα κύματα και αφήνεται για το πρωινό αγιάζι. Έχω αποφασίσει να μην αναχωρήσω, αν ο καιρός παραμείνει ο ίδιος, ενώ αν υπάρχει μια μικρή ύφεση (όπως και είναι το αναμενόμενο) να το τολμήσω. Το βράδυ έρχεται μαζί με την φωτιά για την ανασυγκρότηση της μνήμης και σύνδεσης με ιστορίες του χειμώνα, αν και η κούραση όλης της μέρας είναι μεγάλη. Μια σπονδή στον Αίολο, να σφίξει λίγο το ασκί του, να δώσει τόση ώθηση όση χρειάζεται για να περάσουμε απέναντι στην Λέρο. Δεν κρύβω ότι εκείνες τις ώρες ήμουνα γεμάτος αμφιβολίες για το πέρασμα. Ένας ύπνος γεμάτος βρεγμένα όνειρα με τα αστέρια να κινούνται ατάραχα, ακλόνητα από τις αφιλόξενες σπηλιάδες που ρημάζαν τις σκηνές μας.

ΛΕΙΨΟΙ-ΛΕΡΟΣ (2η Μερα - 12ν.μ.)

Ο αδερφός μου ξυπνάει αξημέρωτα, αλλά δεν σηκώνει ακόμα το κουπί. Περιμένει λίγο και μόλις διακρίνει την ελάχιστη ύφεση μας ξεσηκώνει. Η ερώτηση είναι ρητορική προς εμένα: «Τι λες, πάμε;» Με ένα σάλιωμα του δακτύλου δίνω μια επιστημονική έγκριση και κουνάω το κεφάλι μου συγκαταβατικά. Χαράματα πλέον, και είναι ώρα να δοκιμάσουμε και πάλι τα νευρα μας. Κοιτάζω τους χάρτες για άλλη μια φορά, αναλύω τα δεδομένα και ορμηνεύω: "κι αέρας στα πανιά μας"...
Ο αδερφός μου θέλει να το κόψει κατευθείαν προς τον ΒΑ κάβο της Λέρου, ενώ εγώ θέλω να μπω στην σκιά του Μακρονησιού και των άλλων μικρών νησίδων χωριάτικης σαλάτας (Πιάτο, Κάπαρη, Ψώμος, Πιλάφι), να ζυγίσω τον καιρό και μετά να τραβήξω για απέναντι. Αν και ο καθένας τραβάει την ρότα του, διατηρούμε μια σχετική οπτική επαφή, όσο μας επιτρέπουν οι τραμπάλες των κυμάτων. Ίσια μπροστά για τα νησιά, χαιρετώ τα πουλιά και βλέπω τον ήλιο να ανατέλει πιο χαρούμενος. Αν και η ένταση του ανέμου είναι μικρότερη, εξαλουθεί να παραμένει ισχυρός. Μόλις απομακρυνθώ κι από το Μακρονήσι και τις άλλες νησίδες, η θάλασσα φαίνεται να χορεύει το γνώριμο ρυθμό της. Σήμερα όμως ο καιρός είναι πιο στρωτός και το ύψος κυμάτων υπολογίσμο, χωρίς να δημιουργεί έντονες ανησυχίες, αν και το ανοιχτό πέρασμα είναι περίπου απόστασης 5 ναυτικών μιλίων (ν.μ.).

Τελικά, ο καιρός αποδεικνύεται ιδανικός γι’ αυτό το πέρασμα καθώς μας σπρώχνει προς την Λέρο αθόρυβα. Ξαφνικά, ακούω σφυρίγματα και βλέπω τον αδερφό μου να προσπαθεί να επικοινωνήσει με σινιάλα, σηκώνοντας το κουπί του ψηλά. Ανταποκρίνομαι και κάνω το ίδιο για να με δει. Γρήγορα καταλαβαίνω ότι κάτι άλλο τον ανησυχεί, ένα πλοίο του πολεμικού ναυτικού που κόβει τον δίαυλο Λέρου Λειψών κάθετα και βρίσκεται πάνω στην νοητή μας πορεία. Πιθανόν είμαστε αόρατοι από τον καπετάνιο, φαινομενικά κινείται προς το μέρος μας. Παρατηρούμε ακίνητοι την πορεία του, και αφού διαπιστώσουμε ότι κάνει μικρή διόρθωση, το κοιτάζουμε να περνάει λίγα μέτρα μπροστά μας. Καμιά φορά, ο κίνδυνος έρχεται από εκεί πουδεν τον περιμένεις. Τα πλοία και τα ταχύπλοα είναι πάντα στο νου μας, αλλά τα λόγια της ξηράς δεν γεννούν την ίδια αδρεναλίνη στην θάλασσα.
Η κατεύθυνση μου αρχικά προς το νησάκι του Αρχαγγέλου, στα βόρεια της Λέρου, και ύστερα αρκετά ανοιχτά κόβω προς το ξερονήσι της Τρυπητής. (Αν δεν υπήρχε κάπου μια Τρυπητή, θα ανησυχούσα). Αφήνουμε τους βόρειους όρμους του νησιού, περνάμε πάνω από το Στρογγυλό και κινούμαι για το ακρωτήρι Πάνω Ζύμη. Η θάλασσα λυσσομανάει και από την Τρυπητή μέχρι τον κάβο ο καιρός θα έρχεται πλάγια και θα παλατζάρει συνέχεια το καγιάκ. Μια άγρια ομορφιά μας υποβάλλει με το γυμνό τοπίο της Λέρου σε συνδυασμό με τους αφρούς από τις μάχες των κυμάτων. Μόλις όμως περνάμε τον κάβο της Πάνω Ζύμης, το τοπίο αλλάζει για άλλη μια φορά, η θάλασσα ημερεύει ενώ εμφανίζονται και οικισμοί στον όρμο του Άλιντα, και στο βάθος η Αγία Μαρίνα, ο προορισμός της σημερινής ημέρας. Θα περάσουμε και τον κάβο της Άσπρης Πούντας και θα στεριώσουμε στον όρμο Παντέλι. Λίγο πιο πέρα από τον Βρωμόλιθο, θα αγκυροβολήσουμε και να στεγνώσουμε τα σώματα μας. Όχι ακριβώς έρημη τοποθεσία, αλλά ικανοποιητική για μια διανυκτέρευση ανάγκης.

Ξεκούραση στην παραλία και απογευματινή βόλτα στο χωριό της Αγιά Μαρίνας. Επιτέλους ανεφοδιασμός ταβέρνας, με μια καταπληκτική θέα στον όρμο και νόστιμους μεζέδες. Πίνουμε στην υγειά του Αιγαίου και στην συνέχεια της όμορφης πορείας που χάραξε ο αδερφός μου. Από εδώ και πέρα όλα θα γίνουν πιο εύκολα, καθώς η πρόγνωση μιλάει για πτώση των ανέμων και κύμα ζέστης. Εύκολα είπα; Έτσι νόμιζα, αλλά η απόλυτη νηνεμία σε συνδυασμό καύσωνα δεν αποτελούν ιδανικές συνθήκες για κουπί. Ακόμα έχουμε μίλια μπροστά μας...